Dłuta stolarskie - jak wybrać? Które najlepsze?
Zastosowanie dłut stolarskich
W użyciu są różne rodzaje dłut stolarskich. Różnice polegają na innym ich wykończeniu, co wpływa na możliwość odmiennego zastosowania, niemniej jednak są to narzędzia służące do średniej i precyzyjnej obróbki drewna poprzez usuwanie nadmiaru materiału z powierzchni. Standardowe dłuta są narzędziami ręcznymi, ale do obróbki zgrubnej lub często wykonywanych prac o średnim poziomie precyzji można wykorzystać dłuta elektryczne – ich część robocza niewiele różni się w stosunku do dłut ręcznych, inny jest jedynie mechanizm dostarczania siły tnącej.
Podstawowe rodzaje dłut
Dłuta klasyfikuje się w zależności od sposobu wykończenia ostrza oraz zastosowania – oba te kryteria traktować należy łącznie, ponieważ wykończenie w sposób jednoznaczny określa, do czego można użyć danego narzędzia.
- Dłuta płaskie: to wariant najprostszy, w którym ścięta jest jedynie krawędź przednia. Kąt natarcia może być różny, jednak zwykle wynosi około 30°. Dłuta tego rodzaju służą do wykonywania dużych powierzchni lub wykańczania detali, w zależności od wielkości ostrza.
- Dłuta z fazowaniem bocznym: poza krawędzią przednią, nachylone są także powierzchnie boczne. To umożliwia delikatniejsze i bardziej precyzyjne czynności wykończeniowe.
- Dłuta półokrągłe: ostrze tego typu narzędzia jest profilowane w kształt zbliżony do litery „C”, co pozwala na wykańczanie powierzchni zaokrąglonych bez pozostawiania śladów obróbki charakterystycznych dla dłut płaskich. Są to narzędzia wykończeniowe o wysokim stopniu dokładności.
- Dłuta typu „żłobak”: na pierwszy rzut oka przypominają dłuta półokrągłe, ale w tym przypadku krawędź natarcia umieszczona jest wewnątrz zakrzywionej powierzchni. Tego rodzaju narzędzia służą do tworzenia i wykańczania podłużnych wgłębień.
- Dłuta gniazdowe, zwane też przysiekami: mają krawędź tnąca wydłużoną i nieco mniej nachyloną, ale są stosunkowo wąskie. Jak sama nazwa wskazuje, ich podstawowym zadaniem jest tworzenie gniazd przydatnych np. w czasie łączenia bezklejowego.
- Dłuta do toczenia: mają specyficzny kształt, przystosowane są do zbierania materiału w drodze toczenia, a więc używa się ich np. przy produkcji różnego rodzaju mis drewnianych. Jest to klasa wewnętrznie zróżnicowana, natomiast różnice te dotyczą przede wszystkim wielkości i kształtu ostrza, a w mniejszym stopniu materiału.
Jak wybrać profesjonalne dłuta?
Nawet do prac amatorskich warto zaopatrzyć się w dłuta wysokiej jakości, ponieważ podnoszą one znacznie precyzję wykonywanych przedmiotów, są trwalsze i pozwalają na obróbkę większej ilości detali. Przy wyborze dłut, poza rodzajem ostrza, należy zwrócić uwagę na kilka ważnych cech:
- marka: zwykle jest to kryterium niemal ostatnie, ważniejsze jedynie od ceny. W przypadku dłut warto zaufać sprawdzonym markom, np. Stanley albo Kirschen, ponieważ te produkty są po prostu trwalsze i z zasady wykonywane z lepszych jakościowo materiałów. Często przy wyborze profesjonalnych dłut nie trzeba już patrzeć na pozostałe kryteria, zakładając z góry, że są one prawidłowe, niemniej jednak warto się upewnić;
- twardość stali: tutaj zasada jest prosta – im twardsza stal, tym bardziej krucha, ale tym wolniej tępi się dłuto. Poziom twardości powinien wynosić co najmniej 59 HRc. Jeśli w opisie narzędzia wartość ta nie jest określona, a sprzedawca nie potrafi sprecyzować, jak twardej stali użył producent, należy poszukać innego dłuta;
- rękojeść: w dużej mierze jest to kwestia przyzwyczajenia i indywidualnych preferencji. Tradycyjnym materiałem jest drewno bukowe, ale stosuje się także grab lub kompozyty. W przypadku tych ostatnich nie warto kupować dłut kiepskich marek, ponieważ niskiej jakości tworzywa sztuczne mają tendencję do kruszenia wraz z upływem czasu;
- długość ostrza: w sprzedaży dostępne są zarówno ostrza standardowe, jak i skrócone lub wydłużone. Zasadniczo, jeśli dane zadanie nie wymaga użycia szczególnego rodzaju dłuta, opłaca się wybrać długość podstawową;
- cena: w sposób oczywisty kryterium to pozwala odróżnić dłuta, ale nie pozwala wybrać najlepszego, dlatego ceny można porównywać tylko dla modeli podobnych pod względem wszystkich pozostałych parametrów. Należy pamiętać, że dłuta w czasie pracy poddawane są działaniu dużych sił na długich odcinkach, co powoduje, że łatwo takie narzędzie uszkodzić, jeśli nie jest ono wysokiej jakości.
Komentarze (0)