Jak skalibrować klucz dynamometryczny?
Spis treści:
Do tego typu zastosowań przydają się klucze dynamometryczne. Wystarczy ustawić odpowiednią wartość momentu siły i puścić klucz, gdy usłyszymy charakterystyczne kliknięcie. Raz na jakiś czas jednak urządzenie może się rozregulować. Jak skalibrować klucz dynamometryczny?
Co to jest klucz dynamometryczny?
Klucz dynamometryczny służy do przykręcania śrub, dla których została przygotowana konkretna specyfikacja dotycząca momentu ich przykręcenia. Moment ten, zwany w świecie fizycznym momentem siły wyraża się poprzez iloczyn wartości siły i jej ramienia. Przekładając to na działanie klucza, jest to wartość wynikająca z siły użytej do przykręcenia śruby i długości samego narzędzia. Warto go używać wszędzie tam, gdzie potrzebna jest precyzja. Klucz dynamometryczny najczęściej jest używany do:
- roweru,
- motocykla,
- kół,
- głowic,
- świec żarowych,
- pasków rozrządu,
- innych elementów samochodowych.
Każdy z nich specyfikuje się innymi parametrami minimalnego i maksymalnego momentu siły. Najsłabsze służą do przykręcania śrub z momentem 10 Nm. To bardzo niewielka siła, która odpowiada sile, z jaką przykręcilibyśmy element za pomocą palców. Najtańsze narzędzia tego typu można kupić już za kilka złotych, choć do bardziej profesjonalnych zastosowań warto zakupić klucz dynamometryczny elektroniczny.
Klucz dynamometryczny – jaka siła do jakich zastosowań?
To, jaki klucz dynamometryczny wybrać, zależy w głównej mierze od naszych zastosowań. Inną siłę należy przyłożyć do śrub rowerowych, a inną przy remontach silników samochodowych. Dla amatora z pewnością wystarczy narzędzie o przedziale momentu 10-210 Nm. Warto zwrócić także uwagę na to, jaka firma wyprodukowała klucz, który chcemy kupić. Najpopularniejsze klucze dynamometryczne produkowane są przez firmy:
- Yato,
- Jonnesway,
- Proxxon.
Z pewnością sprawdzą się do zastosowań zarobkowych. Tego typu klucze dynamometryczne będą odpowiednie do wulkanizacji, jak i przydomowego garażu. Najdroższe produkty z pewnością oferuje ostatni z tych producentów, ale wszędzie znajdziemy też narzędzia w cenie kilku tysięcy złotych. Czym różnią się te klucze za kilka złotych od tych za kilka tysięcy? Z pewnością zakresem. Najdroższe mogą przykręcić śrubę z momentem nawet 10 tysięcy Nm. Dodatkowo trzeba także zapłacić za świadectwo kalibracji, które daje nam gwarancję, że odczyty klucza są prawidłowe i nie spowoduje on uszkodzenia śrub z powodu przeciągnięcia. Porządne narzędzie, które sprawdzi się do większości zastosowań, można bez problemu zakupić już za 200 złotych.
Jak skalibrować klucz dynamometryczny?
Przynajmniej raz w roku albo po 5 tysięcy użyć konieczne jest dokonanie kalibracji klucza dynamometrycznego. Możemy skorzystać z jednego z trzech rozwiązań. Najbardziej pewne jest oddanie narzędzia do renomowanego serwisu, który wykona to za nas. Będzie to kosztowało od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, ale otrzymamy gwarancję i certyfikat skalibrowania. Innym rozwiązaniem jest zakup specjalnego urządzenia, które pozwoli nam dokonać tego w domu. Taka maszyna kosztuje około tysiąca złotych, które warto wydać, jeśli zależy nam na dokładności narzędzia. Możemy także za kilka monet stworzyć własny układ pomiarowy, który choć nie da nam całkowitej gwarancji, to do użytku domowego z pewnością wystarczy.
Jak zbudować własny układ pomiarowy do kalibracji klucza dynamometrycznego?
Układ pomiarowy tego typu bazuje na niczym innym niż na stworzeniu nieco uboższej wagi szalkowej. Przygotujmy sobie metalową rurkę, na której środku przyczepimy uchwyt z linką lub sznurkiem. Taką huśtawkę zawieśmy tak, by żadna jej część nie dotykała ścian, ziemi czy innych przedmiotów. Na jednym końcu rurki zawieśmy ciężar wynoszący 10 kilogramów. Najlepiej użyć w tym celu na przykład 10 paczek cukru, soli lub mąki albo profesjonalnych odważników, jeśli takie posiadamy. Ciężar podpieramy za pomocą zwykłej wagi – najlepiej elektronicznej, jeśli zależy nam na dokładności. Co ważne, odważnik nie może leżeć na wadze, a jedynie być podpierany. Wartość odczytywana na wadze może i powinna wynosić nieco mniej niż 10 kilogramów. Klucz dynamometryczny montujemy na drugim ramieniu naszej huśtawki i ustawiamy pożądaną wartość. Kiedy usłyszymy charakterystyczny klik, spiszmy bieżącą wartość, którą pokazuje waga. Różnica tych wskazań pomnożona przez długość samego klucza da nam moment siły, która została użyta. Jeśli różni się ona od ustawienia narzędzia, trzeba dokonać kalibracji o odpowiednią wartość.
Takie narzędzie nie jest niezbędne we wszystkich warsztatach. Do użytku domowego wystarczy nam zwykły odpowiednik tego urządzenia. Czy kluczem dynamometrycznym można odkręcać śruby wszystkich rodzajów? Tak, ale nie jest to konieczne. Czasem o wiele lepiej sprawdzi się zwykły imbus, nad którym mamy większą kontrolę, a tym samym zmniejszamy ryzyko przeciągnięcia śruby. Do użytku w warsztatach samochodowych czy zakładach wulkanizacyjnych może być naprawdę przydatny.
Komentarze (0)