APU - jak wybrać? Czy warto kupić? Co lepsze CPU czy APU?

APU – czym jest i jak działa? Jakie są korzyści związane z instalacją tego nowoczesnego układu w komputerze? Poniżej kilka ważnych informacji i porad.

APU – (z ang. Accelerated Processing Unit) to układ, który łączy procesor centralny z graficznym. Działanie APU opiera się na przesyłaniu danych pomiędzy kartą graficzną (GPU) a procesorem (CPU). GPU odpowiedzialne jest za pracę zadań kreatywnych i wizualnych, czyli np. renderowanie grafiki i jej konwersję zrozumiałą dla wyświetlacza. Z kolei CPU spełnia funkcje analityczne i logiczne. Pobiera dane z pamięci, a następnie interpretuje i wykonuje rozkazy. Funkcje CPU wykorzystywane są np. w aplikacjach biurowych, dokumentach finansowych, arkuszach kalkulacyjnych lub w kompresji plików.

Co wyróżnia APU?

Dawniej przesyłanie danych między dwoma procesorami (centralnym i graficznym) odbywało się szeregowo. Oznaczało to przetwarzanie danych po kolei. Coraz większa ilość posiadanych danych na dysku komputera i ich używanie bardzo spowolniało pracę komputera. Ujednolicony układ APU, który łączy technologię procesorów z dedykowaną kartą graficzną rozwiązuje ten problem i znacznie przyspiesza działanie komputera i pozwala na innowacyjne przetwarzanie danych jednocześnie metodą szeregową i równoległą. Dzięki temu możliwe jest sprawniejsze wykonywanie zadań i innych operacji w tym samym czasie.

Polecane procesory

Budowa APU

Najbardziej popularne APU z serii A to rdzeniowa konstrukcja na kawałku krzemu zintegrowanego procesora z grafiką Radeon HD. Cały układ nosi znamienną nazwę FUSION. Pierwowzory APU przeznaczone były do netbooków (z reguły odznaczające się mniejszą mocą przetwarzania danych), jednak z czasem zaczęto tworzyć konstrukcje przeznaczone do komputerów stacjonarnych (seria A), które na rynku pojawiły się w 2011 roku. Wcześniej układ APU wykorzystano w budowie konsoli Playstation Slim, a obecnie wykorzystywane są też w nowoczesnych konsolach (XBO, PS4)

Układ APU korzysta z technologii, do których zaliczamy m.in.: HSA i Mantle:

HSA - Heterogeneous System Architecture

HSA to jedna z najważniejszych technologii APU. Nazywana „inteligentną architekturą obliczeniową” w swym założeniu powinna umożliwiać harmonijną współpracę pomiędzy procesorem a kartą graficzną, a także innymi, mniejszymi procesorami znajdującymi się w układzie APU. W praktyce oznacza to przejmowanie przez GPU części obliczeń i w rezultacie odciążenie CPU.

zwiększa wydajność pracy procesorów i układu graficznego
pozwala uzyskać lepszą interaktywność systemu
wydłuża pracę komputera działającego wyłącznie na bateriach
zwiększa wrażenia wizualne obsługiwanego obrazu

Mantle

Mantle to oprogramowanie, które stanowi „warstwę pośrednią” między kartą graficzną i oprogramowaniem typu DirextX. Spełnia ono funkcję łącznika sprzętowo-programowego. Zadaniem Mantle jest usprawnienie działania gier komputerowych na komputerach stacjonarnych.

Zastosowanie APU

APU przeznaczone jest dla osób, które nie potrzebują dodatkowej karty graficznej. W miarę potrzeb użytkownika możliwe jest dokupienie dodatkowej karty, która może współpracować z APU w układzie podwójnym.

Układ APU to przede wszystkim zwiększona szybkość przetwarzania danych. Oprócz przetwarzania, APU pozwala również szybciej wyświetlać informacje. Oznacza to, że pomaga np. odtworzyć realistyczną grafikę w grach komputerowych czy oglądać filmy w jakości HD.

APU może działać w laptopach, tabletach i komputerach stacjonarnych. Do każdego rodzaju sprzętu dopasowana jest odpowiednia wydajność układu, tak aby mógł on optymalnie pracować na każdym urządzeniu.

APU jest technologią obiecującą ze względu na planowane zwiększenie ilości rdzeni, ponieważ coraz częściej wiele aplikacji, programów i gier wykorzystuje większą ich ilość.

Dla kogo APU?

dla graczy casualowych
dla graczy lubiących gry społecznościowe i online
dla użytkowników chcących oglądać wiedo w HD lub UltraHD
dla użytkowników aplikacji, które znacznie obciążają kartę

APU Dual Graphics

Wielu użytkowników zastanawia się nad możliwością użycia podwójnej karty graficznej w swoim komputerze. Chcąc uzyskać efekt zwiększonej wydajności graficznej, często jednak okazuje się być zupełnie odwrotnie. APU daje możliwość połączenia zintegrowanego układu GPU i CPU z zewnętrzną kartą graficzną. Zastosowanie APU Dual Graphics z założenia powinno z racji podwójnej mocy zwiększyć wydajność obsługiwanej grafiki, a także stać się komfortowym rozwiązaniem dla użytkowników, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę ze scalonym układem APU.

Zapewnienia AMD, że w przypadku zakupu podstawowej wersji APU, która może okazać się niewystarczająca, użytkownik bez problemu zwiększy wydajność poprzez zainstalowanie dodatkowej karty graficznej, a także, że wystarczy jedynie włączyć odpowiednią opcję w sterownikach i cieszyć się zintegrowanym systemem i podwójną siłą, nie zawsze się sprawdzają. W niektórych przypadkach, co prawda średnia obsługiwanych klatek na sekundę zwiększa się, niemniej jednak jakość obrazu nie poprawia się.

Wskazówka!

Aby uzyskać zamierzony efekt, należy połączyć wyłącznie kompatybilne karty graficzne AMD Radeon, w innym przypadku ryzyko nieprawidłowego obrazu jest wysokie.

Komponenty działające z APU – jak je wybrać?

Zakup układu APU wiąże się również z nabyciem odpowiedniej płyty głównej i kilku innych komponentów, dzięki którym każde z urządzeń będzie mogło pracować na najwyższych obrotach. Ceny układów APU zaczynają się od 400zł, doliczając pozostałe koszty, to za około 1500zł można mieć komputer z bardzo dobrze działającą grafiką.

Najnowsze układy APU korzystają z architektury Graphics Core Next (GCN) i doskonale pracują z DirectX11 i DirextX11.2. Daje to ogromne możliwości oglądania obrazów w Ultra HD czy grę w Full HD.

Wybór grafiki do systemu APU jest ograniczony. AMD w taki sposób zaprojektowało układ APU, aby w konfiguracji podwójnej działała wyłącznie grafika Radeon. Kompatybilne połączenie z kartą graficzną układu APU, również korzystającą z karty Radeon, daje możliwość wydajniejszej grafiki.

Z kolei na pytanie: Jaki RAM do APU? Odpowiedź brzmi: Tak naprawdę nie ma znaczenia, jakiej firmy pamięć RAM należy dokupić do APU. Najważniejsze jest to, aby pamięć miała jak najwyższe taktowanie, ponieważ rdzenie GPU w przypadku układu APU korzystają właśnie z dodatkowego RAMu, a nie własnej pamięci. Jest to analogiczna sytuacja, jak przy osobnych kartach graficznych. Na końcu pozostaje jeszcze wybór płyty głównej do APU i rodzaj wymaganego socketu. Jedną z najczęściej zalecanych płyt głównych do APU jest ta z rodzajem chipsetu A88X. W przypadku socketu najlepiej dobrać gniazdo FM2+. Na płycie głównej z socketem FM2 nowsze układy APU już nie działają.

Więcej informacji na temat wyboru płyty głównej znajduje się w oddzielnym poradniku.

APU w laptopach

AMD przygotowało kilka wersji APU, w tym i takie, które świetnie sprawdzają się w laptopach. Klasyczny układ CPU z GPU nie jest tak bardzo wydajny i efektywny jak układ APU również w laptopach. Dużym plusem jest udoskonalony system chłodzenia, co korzystnie wpływa na pracę laptopa. W przypadku laptopów to właśnie karta graficzna zazwyczaj ulega największemu przegrzaniu.

APU czy GPU?

W zależności od indywidualnych wymagań i oczekiwań, należy wybrać takie rozwiązanie, w którym komputer będzie działał najsprawniej. Zintegrowany układ APU to najlepszy pomysł dla wszystkich spragnionych mocnych wrażeń wizualnych, przy jednoczesnym sprawnym i szybkim działaniu całego komputera. W przypadku, gdy jest wymagana specjalistyczna grafika, lepiej jednak sięgnąć po kartę graficzną.

Ujednolicony układ APU od AMD ma niewielkie wymiary i wagę, dzięki czemu bez problemu zmieści się w mniejszych i lżejszych komputerach, zapewniając odpowiednią moc. Nowoczesne rozwiązanie z pewnością zwiększa komfort użytkowania komputera, ale jak każda technologia nie jest też pozbawiony wad.

ZALETY

lepsza jakość wideo w HD
energooszczędność (zintegrowany układ zawsze pobiera mniej prądu niż dwie oddzielne jednostki)
szybsze działanie aplikacji
ulepszone działanie aplikacji, które pracują dzięki wsparciu GPU, np. Flash Player
obsługa najnowszych standardów (SATA3, USB 3.0, HDMI 1.4, DisplayPort 1.1)
możliwość zsumowania wydajności układu graficznego (APU z wbudowaną kartą graficzną + niektóre karty zewnętrzne)
w stacjonarnych komputerach dodatkowy plus: mniej wentylatorów, co wiąże się z cichszą pracą komputera

WADY

konieczność dopasowanie odpowiedniej karty głównej, pamięci, graficznej
ryzyko zniekształcenia obrazu przy błędnym dopasowaniu dodatkowych kart graficznych

Kolejne generacje APU

Poszczególne modele APU różnią sięm.in.:

Częstotliwością pracy procesora i układu graficznego
Technologią Turbo Core
Liczbą rdzeni graficznych
Parametrem TDP

Najnowsze APU charakteryzuje się:

Rozbudowanym układem aż 12 rdzeni (4 CPU i 8 GPU)
HSA, które daje możliwość szybkiego i bezproblemowego rozdzielenia zadań do odpowiednich rdzeni układu
Możliwością oglądania wideo w wersji UltraHD

APU Kaveri

APU KAVERI to jedna z wersji dostępnych układów APU. Celami kolejnego modelu akcelerowanego procesora APU są:

Wydajność
Energooszczędność
Cichsza praca

12-rdzeniowa jednostka czwartej generacji AMD spełnia powyższe postulaty, przy jednocześnie wysokim komforcie grania w gry komputerowe, nie osłabiając pracy całego urządzenia. Do wykorzystania pełnych możliwości najnowszej wersji APU KAVERI potrzebna jest wymiana płyty głównej na tę z podstawką FM2+, oprogramowanie obsługujące HSA, Mantle i True Audio.

Plusy APU Kaveri

układ graficzny Radeon R7
HSA
usprawniające działanie rdzeni CPU dzięki architekturze Streamroller
nowoczesne dekodery wideo do obsługi rozdzielczości 4K
możliwość przeskalowania obrazu z Full HD do UltraHD

APU Carrizo

APU CARRIZO to nowa wersja układu scalonego APU, która czeka jeszcze na swoją premierę. Nowoczesny układ ma zastąpić układ APU KAVERI. Dostępny będzie w dwóch wersjach:

APU CARRIZO – do laptopów i desktopów, konstrukcja oparta o mikroarchitekturę Excavator i najnowszej generacji układ graficzny Radeon.

APU CARRIZO-1 – do obsługi urządzeń mobilnych (dla netbooków, hybryd i tabletów), obecność rdzeni Puma+ i układ graficzny Radeon z serii R korzystający z architektury Graphics Core Next.

Nowa generacja APU CARRIZO przyniesie zwiększoną wydajność całego układu o 30% względem APU KAVERI. Ponadto nowa grafika w APU ma odznaczać się większą przepustowością i współpracą z nowszymi kartami graficznymi. W kwestii pamięci nowe APU ma być również udoskonalone. W związku z potrzebą szybkiego dostępu do pamięci, w nowych układach ma być zastosowana pamięć typu HMB.