Rury do wody: miedziane czy pvc - jak wybrać? Które lepsze?

Ich ważnym elementem są rury, które warunkują wydajność, jakość oraz trwałość instalacji. Do ich produkcji wykorzystuje się przeważnie dwa tworzywa: miedź oraz plastik (pvc). Który z tych materiałów to bardziej optymalne rozwiązanie?

Zalety instalacji z rur miedzianych

Rury miedziane powoli wypierane są z rynku przez swoje odpowiedniki wykonane z pvc, czyli polichlorki winylu, a także innych tworzyw sztucznych. Wciąż jednak mają swoich zwolenników, którzy podkreślają, iż instalacja wyposażona w rury miedziane ma wiele zalet. Jest między innymi:

• trwała,
• odporna na wysoką temperaturę, promieniowanie ultrafioletowe i uszkodzenia mechaniczne,
• gazoszczelna – nie straszny jej proces dyfuzji tlenu, czyli przenikania pierwiastka z powietrza do wody instalacyjnej, sprzyjający korodowaniu metalowych elementów instalacji grzewczej i wodnej,
• łatwa w montażu – rury miedziane charakteryzują się dużą plastycznością i odpornością na naprężenia. Można je zatem dowolnie giąć, profilować, skręcać czy też lutować, zwłaszcza jeśli zdecydujemy się na rury miękkie.

Atutem rur miedzianych jest również ich lekkość, dzięki której są łatwe w transporcie. Warto wspomnieć także o ich właściwościach bakteriostatycznych i antybakteryjnych, co jest szczególnie istotne w instalacjach wody pitnej. Ograniczają bowiem tworzenie się warstwy mikroorganizmów na wewnętrznych ściankach rur. Dzięki temu zahamowany zostaje proces osadzania się kamienia zarówno w rurach, jak i sprzętach AGD, takich jak czajniki, pralki czy też zmywarki.

Co więcej ograniczają wzrost bakterii Legionella, które są przyczyną legionellozy – infekcji zwanej chorobą legionistów, która jest jednym z rodzajów ciężkiego zapalenia płuc. Można się nią zarazić poprzez wdychanie zakażonego aerozolu wodno-powietrznego. Jest niezwykle niebezpieczna – śmiertelność wśród osób borykających się z tą chorobą wynosi bowiem od 15 do 20 %.

Częściej jednak pałeczki Legionella wywołują gorączkę Pontiac, która jest łagodniejszą formą choroby. Jej objawy sugerują grypę, dlatego przez wiele osób jest bagatelizowana. Nie dochodzi wówczas co prawda do zapalenia płuc, a infekcja ma tendencję do samoistnego ustępowania. Nie oznacza to jednak, że nie warto jej zapobiegać, na przykład poprzez zamontowanie w instalacji wodnej miedzianych rur.

Dodatkowo miedź ma tę przewagę nad innymi tworzywami, iż nie zmienia smaku ani zapachu wody. Co więcej jest pozyskiwana ze środowiska. Jest to zatem naturalny materiał. Jego cechą charakterystyczną jest również niski współczynnik chropowatości, co ma duże znaczenie w instalacjach przepływowych różnego typu.

Tym, co jednak wpływa na niekorzyść tego rozwiązania konstrukcyjnego, jest wysoka cena rur miedzianych, zwłaszcza jeśli porównamy ją z ceną rur wykonanych z tworzywa sztucznego. Dodatkowo charakteryzuje je duża rozszerzalność cieplna. W praktyce oznacza to, iż wysokie temperatury mogą prowadzić do zmiany kształtu rur miedzianych.

Na co zwrócić uwagę stosując rury z miedzi?

W przypadku zastosowania rur miedzianych w systemach grzewczym i wody ciepłej należy pamiętać o ich odpowiedniej izolacji. Charakteryzują się on bowiem wysokim współczynnikiem przewodzenia ciepła, w wyniku której do czynienia mamy z dużymi stratami ciepła. Na rynku dostępne są jednak rury miedziane w osłonach lub otulinach, które stanowią rozwiązanie tego problemu, gdyż zabezpieczają rury nie tylko przed uszkodzeniami, ale także utratą ciepła.

Kolejną istotną kwestią podczas stosowania rur miedzianych jest to, iż nie zaleca się ich łączenia z rurami aluminiowymi. W miejscu, gdzie tworzywa te będą się stykać wzrasta bowiem ryzyko tworzenia się ognisk korozji. Stosując rury z miedzi, warto również zwrócić uwagę na prawidłowy sposób ich łączenia. W tym celu lutujemy je ze sobą lub używamy łączników zaciskowych i gwintowanych wykonanych z brązu lub mosiądzu.

Należy jednak pamiętać o tym, że w przypadku instalacji wodnej i ciepłej wody użytkowej kształtki z brązu nie mogą być stosowane. W systemach tych używa się łączników z mosiądzu, pod warunkiem iż wykazują one odporność na proces odcynkowania, czyli wypłukiwania ze stopu cząsteczek cynku.

Przy wyborze rur miedzianych warto także zwrócić uwagę na stopień ich twardości. Na rynku dostępne są rury miękkie, półtwarde i twarde. To, jakie wybierzemy, zależy przede wszystkim od naszych potrzeb. Jeśli chcemy, aby łatwo się gięły i profilowały, wybierzmy rury miękkie.

Cechy rur z PVC

Podstawową przewagą rur wykonanych z tworzywa sztucznego nad tymi miedzianymi jest ich zdecydowanie niższa cena. Ponadto rury z pvc:

• nie rdzewieją,
• są łatwe w transporcie,
• charakteryzują się wysoką rozszerzalnością cieplną,
• produkowane są przez wiele firm, dlatego ich asortyment jest niezwykle bogaty.

Cechą charakterystyczną rur pvc jest również to, że w ich wnętrzu nie osadza się kamień. Są lekkie i elastyczne, dzięki czemu znajdują szerokie zastosowanie w instalacjach wodnych i grzewczych. Nie zawsze możemy je jednak stosować.

Bez dodatkowego zabezpieczenia przepuszczają bowiem tlen, co sprzyja korodowaniu. Dlatego w przypadku systemów grzewczych zastosowanie znajdują wyłącznie rury z pvc wyposażone w specjalną powłokę antydyfuzyjną. Dzięki niej tlen nie przedostanie się do wnętrza rury.

Wśród podstawowych wad tego rozwiązania konstrukcyjnego wymienia się:

• mniejszą odporność na wysokie temperatury,
• ryzyko ich uszkodzenia,
• trudności montażowe – chodzi głównie o konieczność zgrzewania rur z kształtkami, co zajmuje sporo czasu,
• ryzyko wystąpienia nieszczelności w miejscach styku rur z kształtkami,
• podatność na spalanie, w trakcie którego wydzielają się z nich szkodliwe związki chloru,
• ryzyko zmiany właściwości wody, dotyczy to głównie jej smaku i zapachu.

Co więcej z uwagi na to, iż są to rury wykonane z tworzywa sztucznego, trudności przysparza ich produkcja i utylizacja w zgodzie z naturalnym środowiskiem. Problemem jest również podatność powierzchni łączonych za pomocą kleju na zarastanie błoną biologiczną.

Rury z miedzi i tworzyw sztucznych – do jakich instalacji je stosować?

Wybór materiału, z jakiego została wykonana rura, w głównej mierze zależy od rodzaju instalacji wodnej i grzewczej. Decyzji warto dokonać w oparciu o następujące kryteria:

a) Maksymalna temperatura – jeśli istnieje ryzyko przekroczenia temperatury 90o Celsjusza, należy zainstalować rury miedziane. Dotyczy to zwłaszcza instalacji:

• z kotłem na paliw stałe,
• wyposażonej w kolektory słoneczne,
• zasilanej kominkiem z płaszczem wodnym, w systemie tym występuje bowiem ryzyko okresowego wzrostu dopuszczalnej temperatury.

Jeśli jednak zależy nam na tym, aby w powyższych instalacjach zastosować rury z tworzywa sztucznego, należy zrezygnować z rur pvc i zdecydować się na rury wielowarstwowe bądź wykonane z polibutylenu. Ich cechą charakterystyczną jest bowiem lepsza odporność na działanie wysokich temperatur w porównaniu z innymi konstrukcjami z tworzyw sztucznych.

Pomimo tych zalet,  dobrym rozwiązaniem będzie wykonanie przy pomocy rur miedzianych krótkich odcinków tuż za kotłem. Wówczas zyskamy pewność, iż nasza instalacja grzewcza będzie trwała i odporna na wysoką temperaturę.

Jaka temperaturę wytrzymuje rura pcv?

Gdy w instalacji grzewczej lub wodnej temperatura nie przekracza 60o Celsjusza, możemy zastosować rury z pvc. Częściej jednak używa się ich w systemach drenarskich, kanalizacyjnych oraz instalacjach z zimną wodą. Wysoka temperatura bowiem im nie sprzyja, gdyż ich zalecana temperatura pracy waha się od 0o do 60o Celsjusza.

b) Estetyka – również i w tym wypadku przewagę mają rury miedziane, gdyż ich wygląd jest bardziej estetyczny w porównaniu z rurami pvc. Warto je zatem zamontować wszędzie tam, gdzie instalacja jest widoczna. Gdy rury poprowadzone są pod tynkiem lub w wylewce, można z powodzeniem zastosować rury wykonane z tworzywa sztucznego.

Jaką rurę miedzianą wybrać?

Podstawowy podział rur miedzianych obejmuje rury:

• miękkie – o średnicy od 6 do 54 mm, to jedne z najpopularniejszych rur używanych w instalacjach grzewczych i wodnych,
• półtwarde – o średnicy od 6 do 159 mm, w praktyce jednak rzadko stosowane,
• twarde –  o średnicy od 6 do 267 mm, najczęściej używane w instalacjach gazowych.

Aby właściwie dobrać rodzaj rury, warto zastanowić się nad jej przeznaczeniem:

• Jaka rura miedziana do gazu? – instalacje gazowe wykonuje się z twardych rur miedzianych, które są odtlenione fosforem. Ich cechami charakterystycznymi są bowiem wysoka wytrzymałość na rozciąganie oraz bardzo dobra plastyczność, co ułatwia projektowanie instalacji gazowej. Nie bez znaczenia jest również ich szczelność, dzięki której gaz nie ulatnia się. Istotnym parametrem jest grubość ścianek rur miedzianych, których chcemy użyć. Nie może być ona mniejsza niż 1 mm. W przypadku łączenie poszczególnych elementów systemu należy zastosować kształtki i łączniki wykonane z mosiądzu, a podczas montażu i eksploatacji instalacji gazowej zadbać o to, aby nie uszkodzić rur. Dodatkowo połączenia pomiędzy rurami warto uszczelnić taśmą lub pastą uszczelniającą.
• Jaka rura miedziana do grzejnika? – w przypadku rury doprowadzającej wodę do grzejnika liczy się nie tylko jej trwałość, ale także estetyczny wygląd. Prowadzona jest on bowiem zazwyczaj na wierzchu ścian. Warto zatem zadbać o to, aby ładnie się prezentowała. W tym wypadku doskonale sprawdzi się cienka rura miedziana. Z uwagi na to, iż tworzywo to wykazuje dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne, nie musimy się obawiać, iż rura ulegnie zniszczeniu w wyniku przypadkowego działania któregoś z domowników. Tak może się zdarzyć, jeśli zainstalujemy rurę pvc. Dodatkowo cienką rurę miedzianą możemy w dowolny sposób wyginać, dzięki czemu jej optymalne poprowadzenie do grzejnika jest łatwe. W przypadku rur miedzianych cienkich używanych w instalacjach wodnych, zazwyczaj zastosowanie znajduje rura miedziana 22 mm. Konstrukcje o większej średnicy z uwagi na cienkość ścianek mogą ulec wgnieceniu podczas użytkowania, dlatego wówczas stosuje się rury półtwarde lub twarde.
• Jaka rura miedziana do centralnego ogrzewania? – w przypadku prostych i odsłoniętych odcinków instalacji c.o., znajdujących się między innymi w kotłowni, warto zastosować twarde rury miedziane. Charakteryzują się one bowiem dużą sztywnością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Z kolei, odcinki ogrzewania podłogowego i ściennego warto przeprowadzić za pomocą rur miękkich. Można je bowiem swobodnie wyginać i formować wedle uznania, co znacząco ułatwia wykonanie instalacji grzewczej.
• Jaka rura miedziana do wody? – w przypadku instalacji wodnych istotną kwestią jest odpowiednia średnica rury. Zależy ona przede wszystkim od tego, jakie urządzenie sanitarne zostanie podłączone do rury. Aby ułatwić sobie pracę, warto kierować się poniższym schematem:

1. WC, bidet, umywalka – rura miedziana o średnicy 12 mm,
2. pralka, zlewozmywak, prysznic – rura miedziana miękka o średnicy 14 mm,
3. wanna – rura o średnicy 16 mm,
4. kilka urządzeń sanitarnych – rura o średnicy 18 mm,
5. pion główny zasilający – rura o średnicy 22 mm.

• Jaka rura miedziana do rozdzielacza? – w przypadku odcinka pomiędzy urządzeniem grzewczym a rozdzielaczem optymalnym rozwiązaniem będzie rura miedziana 28 mm. Gwarantuje ona bowiem stabilną pracę całego układu. Dobrze sprawdzi się również rura o średnicy 22 mm, zwłaszcza pomiędzy rozdzielaczem a rurami doprowadzającymi wodę do grzejników.

Polecane artykuły

Jak udrożnić rury wodne? Praktyczne porady

Otulina do rur - jak wybrać? Jaka najlepsza?

Rury - jak wybrać? Jakie najlepsze?