Sprzęt do czyszczenia grobów - co wybrać? Jaki najlepszy?

Domowe metody czyszczenia grobów? Lepiej nie!

Stosowanie domowych metod, które pojawiają się w sieci i niektórych pozycjach prasowych jako zalecane, w istocie nie są ani skuteczniejsze, ani bezpieczniejsze, ani nawet tańsze niż wykorzystanie profesjonalnej chemii. Stosowanie sody oczyszczonej, soku z cytryny czy płynów do zmiękczania tkanin mija się z celem, a często niesie ze sobą także spore ryzyko uszkodzenia powierzchni grobu.

Rodzaje preparatów do czyszczenia grobów

W sklepach można kupić kilka typów środków przeznaczonych do czyszczenia grobów. Każdy z nich ma swoje określone zastosowanie i w zasadzie nie można wskazać preparatów uniwersalnych.

• Płyn do czyszczenia grobów. Jest to najczęściej preparat gotowy do użycia, nie licząc pewnych naprawdę profesjonalnych środków stosowanych przez firmy kamieniarskie. W zależności od opakowania preparat taki nanosi się spryskiwaczem lub za pomocą miękkiej ściereczki. Płyny takie są opisane przez producentów, którzy określają, do jakich materiałów można je stosować. To bardzo ważne, ponieważ poszczególne gatunki kamienia są wrażliwe na niektóre substancje chemiczne, które mogą się znajdować także w środkach czyszczących.
• Pasta do czyszczenia grobów. Najczęściej pod tą nazwą kryje się pasta natłuszczająca na bazie wosków, której używa się nie do czyszczenia, ale do zabezpieczania nagrobków lastrykowych. Rzadko można kupić pasty ścierne, przeznaczone do czyszczenia starych grobów, które nie są wykończone na wysoki połysk. Środek taki służy przede wszystkim do usuwania nalotu z mchu lub mocno wtopionego wosku i nie może byś stosowany na nagrobkach granitowych.
• Pasta do nabłyszczania nagrobków. Jest to rzadko używany preparat, który jest sprzedawany z myślą o nabłyszczaniu nagrobków granitowych. W praktyce nie sprawdza się w tej roli, ponieważ natłuszczanie granitu obniża trwałość kamienia. Można ewentualnie – po sprawdzeniu składu i działania środka lub po konsultacji z wykonawcą nagrobka – zastosować taki środek do zabezpieczenia grobów marmurowych, które są rzadko ustawiane ze względu na uwarunkowania klimatyczne.

Akcesoria do czyszczenia grobów

Prawidłowo dobrany sprzęt do czyszczenia grobów jest bardzo ważny – kamień, choć jest materiałem uznawanym za bardzo odporny, może zostać łatwo porysowany. Dotyczy to zarówno twardego granitu, jak i jeszcze twardszego konglomeratu, a już tym bardziej nagrobków z lastryko.

• Szczotki ryżowe zastępują szczotki druciane, używane jeszcze niedawno do czyszczenia starych, porośniętych mchem grobów. Ich zastosowanie jest bardzo ograniczone i dla bezpieczeństwa najlepiej jest w ogóle unikać tego sprzętu.
• Szczotki z włosiem syntetycznym. Te najtańsze wprawdzie są bardziej miękkie niż kamień, ale ostre krawędzie włosia mogą spowodować powstawanie mikrouszkodzeń na powierzchni nagrobków. Droższe modele mają specjalnie wygładzone końcówki włosia i są bezpieczniejsze.
• Szczotki z włosiem naturalnym. Stosunkowo rzadko używane, zasadniczo bezpieczne, a dodatkowo mające zdolność wchłaniania wody, co może ułatwić czyszczenie grobów. Należy jednak pamiętać, że takie akcesoria mogą być wrażliwe na działanie niektórych preparatów czyszczących.
• Bezpyłowe ściereczki. To najbezpieczniejsze i najpewniejsze rozwiązanie – dzięki nim można skutecznie rozprowadzić i zetrzeć detergenty, nie ryzykując porysowania płyty nagrobnej.
• Drewniane skrobaczki. Są przydatne do usuwania mchu, ale trudno dostępne. Lepiej użyć kawałka drewnianej klepki, niż na przykład skrobaczek samochodowych, które – nawet jeśli same nie mogą zarysować powierzchni – mogą sprzyjać matowieniu kamienia przez ścieranie go drobinkami kurzu.

Jak czyścić kamień – krok po kroku

Czyszczenie grobów nie jest skomplikowane, ale trzeba wiedzieć, jak poprawnie przeprowadzić ten proces, żeby usunąć brud, ale nie uszkodzić nagrobka. Instrukcja poniżej opisuje, jak czyścić granit, a odstępstwa od tej zasady, dotyczące poszczególnych innych materiałów, są przedstawiane w kolejnych punktach.

1. Czyszczenie grobów rozpoczyna się od spłukania z nich kurzu i największych zabrudzeń. Lepiej w tym celu użyć wody niż szczotki, ponieważ to bezpieczniejsze dla kamienia. Nie wolno w żadnym razie przystępować do czyszczenia grobu przed usunięciem nieprzywierających zabrudzeń, które mogłyby porysować powierzchnię płyty.
2. Drugą fazą jest usunięcie mchu. Jedynym bezpiecznym akcesorium, które można w tym celu wykorzystać, jest drewniana skrobaczka. Absolutnie zabronione jest stosowanie noży lub samochodowych skrobaczek, które zwykle nie są idealnie równe, ale na tyle twarde, że mogą przycisnąć do powierzchni drobinki brudu i spowodować powstanie mikrouszkodzeń. Alternatywą do mechanicznego usuwania mchu są specjalistyczne preparaty chemiczne – nie te ogrodowe jednak, a dedykowane do czyszczenia kamienia.
3. Naniesienie preparatu czyszczącego należy zacząć od przeprowadzenia testu w niezbyt widocznym miejscu. Jeśli nagrobek wykonany jest z kilku odmian kamienia, warto sprawdzić środek na każdej z nich, aby przekonać się, czy nie spowoduje on matowienia powierzchni. Aby test był wiarygodny, środek należy zostawić na powierzchni przez czas zalecany przez producenta preparatu.
4. Jeśli wybrany preparat jest skuteczny i nie niszczy kamienia, można wyczyścić grób. Do nakładania środka wykorzystuje się albo dołączoną pompkę, albo bezpyłową ściereczkę. Jeśli producent zaleca pozostawienie preparatu na pewien czas, a zwykle tak jest, należy to zrobić – niektóre chemikalia działają kontaktowo i usunięcie większych zabrudzeń wymaga czasu.
5. Środek należy spłukać z nagrobka. Są w sprzedaży nieliczne preparaty, które nie wymagają spłukiwania, ale w większości przypadków będzie to konieczne. Teoretycznie pozostawienie środka czyszczącego na powierzchni grobu nie powinno dać negatywnych efektów, ale jego spłukanie stanowi dodatkowe zabezpieczenie.
6. Granitowych grobów nie należy pastować, nabłyszczać ani natłuszczać. Jedynym dopuszczalnym sposobem poprawy ich wyglądu jest użycie wody demineralizowanej i wytarcie do sucha.  W przypadku grobów z lastriko użycie pasty natłuszczającej jest zalecane (ale nie jest obowiązkiem). Dopuszczalne jest zastosowanie jedynie środków przeznaczonych do konserwacji kamieni.
7. Jeśli mimo przeprowadzonych prac na powierzchni widoczne są np. plamy po rozlanym wosku lub parafinie, można miejscowo powtórzyć procedurę, ale w takim przypadku lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie ciepłej wody lub pary (z zachowaniem szczególnej ostrożności szczególnie w przypadku nagrobków z piaskowca), co jest jednak dość trudne logistycznie lub wymaga skorzystania z pomocy ekipy kamieniarskiej z profesjonalnym sprzętem.
8. Zabiegi pielęgnacyjne należy powtórzyć co kilka miesięcy (optymalny interwał to w przypadku większości grobów 2-3 miesiące między kolejnymi czyszczeniami, ale zależy to i od warunków pogodowych, i od ilości zbierających się zanieczyszczeń).

Polecane artykuły

Jaka myjka ciśnieniowa będzie najlepsza? Jaką wybrać?

Czyszczenie kostki brukowej – jak ją umyć za pomocą myjki ciśnieniowej?

Montaż rynien - jak zrobić to poprawnie i jakich błędów unikać?