Szpadel do ogrodu - jak wybrać? Jaki najlepszy?

Szpadel jest jednym z najbardziej wszechstronnych narzędzi ogrodniczych.

Spis treści:

Jaki szpadel do ogrodu?
Skąd wiadomo, że szpadel będzie mocny?
Jeden szpadel nie wystarczy

Chciałoby się napisać, że jest najczęściej używany, ale to już zależy od prawidłowego wyboru tego narzędzia. Nie jest to tak proste, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka – wszystkie szpadle są prawie takie same, ale właśnie to „prawie” jest tu języczkiem u wagi.

Jaki szpadel do ogrodu?

Wybór szpadla zależy od kilku cech, które jednak na szczęście bardzo łatwo jest porównać.

Kształt sztychu: teoretycznie najwygodniejszy będzie szpadel szpiczasty, ponieważ jego łukowato lub ostro zakończony sztych będzie łatwiej przebijał darń czy zbite warstwy gleby. Faktycznie, będzie łatwiej, ale to szpadel prosty pozwoli załadować więcej materiału, więc będzie znacznie wygodniejszy do kopania rowów pod żywopłoty czy pielęgnacji prostokątnych rabatek. Warto jednak pamiętać, że każdy łuk czy kant będzie dodatkowo zwiększał sztywność i wytrzymałość szpadla.
Materiał na trzonek: oczywiście profilowane trzonki z lekkiego aluminium czy jeszcze lżejszego włókna węglowego mają swoje zalety – pozwalają dłużej pracować, zanim pojawi się ból pleców, co jest szczególnie istotne w szpadlach damskich, ale niestety każdy profil zmienia nieco wyważenie narzędzia – do prac precyzyjnych bardziej więc nadaje się szpadel z trzonem drewnianym albo metalowym, ale prostym. Większa jest również siła uderzenia takim szpadlem, więc wybór narzędzia do pracy w zbitej ziemi nie jest łatwy: prosty, skuteczniejszy szpadel czy narzędzie profilowane, wygodniejsze, ale wymagające dłuższej pracy.
Uchwyt: w przypadku szpadli trzonek najczęściej jest zakończony uchwytem typu D albo T. Oba mają swoich zwolenników i przeciwników. Uchwyt T pozwala na przyłożenie większej siły do wbicia narzędzia, ale jest mocowany jednopunktowo i nawet w najlepszych szpadlach kiedyś traci stabilność zamocowania. Uchwyt D daje większą precyzję prac i jest lepiej mocowany (nakładany jest bowiem na trzon, a nie, jak T, mocowany tylko na jego końcu), ale ogranicza możliwą do użycia siłę.
Ergonomia: w przypadku szpadla pojęcie ergonomii ma duże znaczenie, ponieważ to narzędzie przeznaczone jest do prac siłowych i wygoda uchwytu, trzonka, odpowiednia wysokość i kształt przekładają się na komfort pracy. Oczywiście nawet najlepsze szpadle nadal wymagają sporego wysiłku, a ich używanie nigdy nie jest do końca przyjemnością, jednak dobrze zaprojektowane szpadle pozwalają przynajmniej zminimalizować ryzyko urazu.

Polecane szpadle

Skąd wiadomo, że szpadel będzie mocny?

Szpadel powinien być ergonomiczny i wygodny, ale przede wszystkim musi być mocny. Rzecz jasna samo określenie go w ten sposób przez producenta to za mało, aby mieć pewność, że to właśnie najlepsze narzędzie.

Mocny sztych, wykonany ze stali hartowanej, może być lakierowanej proszkowo, powinien być gładki i równy. Niestarannie wykonany lub zużyty wymaga dużo większej siły.
Warto pamiętać o tym, że sztywność i odporność samego sztychu zależy od jego kształtu: łukowato profilowany lub z rowkiem jest sztywniejszy i trwalszy, zdolny znieść większe obciążenia, które pojawiają się przy kopaniu twardej ziemi. Specjalne szpadle wzmacniane są dostępne w każdym sklepie ogrodniczym, a choć wizualnie niewiele różnią się od klasycznych, są zdecydowanie trwalsze.
Mocny musi być także trzonek. Jeśli chodzi o szpadle z trzonkiem aluminiowym lub z włókna węglowego, tutaj najczęściej nie ma problemu, ponieważ te materiały są bardzo odporne, ale drewno, jeśli było niewłaściwie sezonowane, jeśli ma sęki lub jest nieodpowiednio zabezpieczone przed wilgocią, może być za słabe. Warto więc, przed zakupem konkretnego egzemplarza, przyjrzeć się, czy trzonek nie jest uszkodzony.
Trzeba też przyjrzeć się sposobowi oprawienia sztychu i uchwytu. Optymalne są nity, choć oczywiście nie pojedyncze, a co najmniej podwójne. Szpadle nitowane są stabilniejsze i nawet po wielu sezonach ciężkiej pracy nadal spisują się znakomicie, a sztych i uchwyt tak samo dobrze się trzymają, jak w chwili zakupu.

Jeden szpadel nie wystarczy

Wprawdzie szpadle ogrodnicze to jedne z najbardziej wszechstronnych narzędzi, jakie można kupić, ale w praktyce zwykle jeden nie wystarcza do wykonania wszystkich prac. Sam kształt sztychu (prosty, zaokrąglony lub szpiczasty) już determinuje przydatność narzędzia w różnych pracach, a jeśli do tego dodać również różnice w szerokości roboczej, profilu łopaty czy wysokości szpadla, rozsądnym wyborem jest zakup dwóch lub trzech szpadli o innym przeznaczeniu, dzięki czemu wszystkie prace uda się wykonać przy tak małym wysiłku, jak to tylko możliwe.