Wkręty na budowę i remont - jak wybrać? Które najlepsze?

Wkręty zazwyczaj kupuje się w komplecie z kołkami. Zwykły wkręt można zastąpić takim z ozdobnym łbem lub zastosować wkręcane oczko bądź haczyk.

Z czego składa się wkręt?

Wkręt zazwyczaj składa się z łba i trzonu. Na łbie wkrętu jest nacięcie. Rodzaj łba należy dostosować do przestrzeni na jego osadzenie oraz materiału, który ma złączyć. Trzon wkrętu jest gwintowany. Ma walcowaty lub stożkowy kształt.

Łeb we wkręcie może mieć różne kształty:

• walcowaty soczewkowy,
• walcowaty płaski,
• stożkowy soczewkowy,
• stożkowy płaski,
• kulisty,
• owalny,
• wkręt może też nie mieć łba.

Nacięcie znajdujące się we łbie wkręta ma jeden z następujących kształtów:

• krzyżowy,
• prosty,
• kwadratowy,
• ośmiokątny,
• sześciokątny (zwany też imbusowym),
• gwiazdkowy (inaczej Torx),
• trzy umieszczone skośnie pod kątem 120° nacięcia (tzw. Tri-Wing).

Rodzaje wkrętów

• Jak dobrać wkręty do drewna – to podstawowe pytanie, które należy sobie zadać, kupując łączniki. Przede wszystkim powinny mieć odpowiednie dokumenty techniczne, tzw. aprobatę techniczną. Praktycznie każdy wkręt na łbie ma umieszczone informacje, identyfikujące go. Kupując wkręty do drewna, warto też zwrócić uwagę na ochronę przed korozją. Wkręty do drewna są wykonane ze stali. Wkręty do drewnianych materiałów różnią się kształtem łba, rodzajem napędu, którego należy użyć do ich wkręcenia, trzonem i wielkością. Dostępne są m.in. wkręty o łbie stożkowym płaskim lub kulistym. Stosuje się je do ogólnej obróbki drewna. Do montażu akcesoriów i okuć, gdzie łeb wkrętu wystaje ponad powierzchnię drewna, stosuje się łby owalne z płaską końcówką. Do montażu w drewnie można zastosować wkręt o stożkowym łbie, także z płaską końcówką.
• Wkręty ciesielskie są stosowane do połączenia materiałów drewnianych ze sobą. Zazwyczaj są to ocynkowane wkręty np. o stożkowym łbie. W suchym środowisku używa się wkrętów cynkowanych elektrolitycznie, a w miejscach wilgotnych lub na zewnątrz pomieszczeń wkrętów nierdzewnych, tzn. wykonanych ze stali nierdzewnej lub cynkowanych ogniowo.
• Wkręty farmerskie są używane do mocowania drewna z blachą profilowaną. Tego typu wkręty pokrywa się lakierem. Powłoka lakiernicza jest bardzo trwała i odporna na mechaniczne uszkodzenia. Zapewnia to nowoczesny sposób nakładania jej na wkręty.
• Wkręty oczkowe mogą być stosowane do drewna, muru i betonu, np. przy rusztowaniach i innych konstrukcjach. Wkręty oczkowe zwykle są wykonywane z ocynkowanej stali. Mogą być wykorzystane jako rodzaj wkrętu ozdobnego.
• Wkręty ocynkowane są stosowane do drewna, ale także do metalu. Wkręty do metalu robi się ze specjalnie utwardzanej stali. Zapewnia to możliwość wwiercenia się w metal, bez uszkodzenia wkrętu.
• Wkręty do betonu umożliwiają przymocowanie mebli do ściany lub drzwi czy też okien do futryny. Są to bardzo wytrzymałe wkręty. Wybór wkrętów do betonu zależy od długości użytego kołka i grubości przedmiotu, który chcemy zamocować. Najlepiej kierować się przy tym wskazówkami producenta.
• Wkręty samowiercące stosuje się do metalu (również blachy) i drewna. Wkręty samowiercące są odporne na rdze dzięki zastosowaniu lakieru poliestrowego i warstwy cynku. Zapewniają szczelne połączenie. Można nimi też mocować blachy osłonowe i nośne, które wykorzystuje się w konstrukcjach fasadowych lub dachowych. Dzięki specjalnej końcówce wkręty samowiercące można montować bez wcześniejszego wywiercania otworów.
• Wkręty do blachy to inna nazwa wkrętów do metalu. Są wykonane ze stali konstrukcyjnej wysokiej jakości, dzięki czemu są bardzo twarde. Wkręty do blachy nie zwężają się ku końcowi, w przeciwieństwie do wkrętów do drewna. Łeb wkrętu do metalu może być kulisty, walcowy lub owalny, a jego końcówka płaska.
• Wkręty do płyt gipsowych są wykonywane ze stali nierdzewnej. Wkręty do gk są używane do mocowania płyt gipsowo-kartonowych, a także podwieszanych sufitów i płyt pilśniowych. Płyty przykręca się do elementów konstrukcji budynku, np. sufitu lub ściany wewnętrznej.
• Wkręty do płyt osb łączą płyty wiórowe, stosowane np. przy konstrukcjach nośnych, w tym balkonowych, a także wiatach garażowych. Płyty wiórowe są wykorzystywane również w montażu okuć, cokołów i listew wykończeniowych. Wkręty do płyt osb mają łby walcowe, stożkowe bądź owalne.

Zalety i wady stosowania wkrętów

• Wkręty czy gwoździe? Wkręty to wybór droższy niż gwoździe, jednak pozostałe argumenty przemawiają właśnie za użyciem wkrętów jako łącznika. Wkręty wyglądają bardziej estetycznie niż gwoździe. Element przymocowany za pomocą wkręta można wymienić lub przesunąć. Deska przybita gwoździem zwykle nie nadaje się do ponownego użytku. Gwoździe się wyrywa, a dziury po nich mają nieregularne kształty, które dyskwalifikują materiał do ponownego użytku. Wkręty można zamocować dokładniej niż gwoździe. Wbijając gwóźdź, nie zawsze udaje się trafić w konkretne miejsce w desce. Gwóźdź może też rozłupać deskę. Użycie wkrętów gwarantuje stabilne mocowanie. Znoszą one większe obciążenia niż gwoździe. Komfort mocowania wkrętów jest zdecydowanie większy niż gwoździ.
• Wkręty czy konfirmaty? Niektórzy zastanawiają się nad różnicami między mocowaniem za pomocą konfirmatów i wkrętów. Pod konfirmaty należy wcześniej wywiercić dziurę – pod wkręty nie jest to konieczne. Wkręty przytwierdza się łatwiej niż konfirmaty. Mocując konfirmaty, należy je trzymać drugą ręką. Wkręt np. z łbem typu TORX odczepia się od wkrętarki dopiero po znalezieniu się w płycie. Wkręcanie konfirmatu wymaga wprawy: zbyt głęboko wkręcony nie będzie dokładnie trzymał płyt. Najlepiej – jeśli nie ma się doświadczenia- jest dokręcać konfirmat ręcznie, za pomocą klucza imbusowego.

Jak wkręcać wkręty – praktyczne porady

Wkręty wkręca się wkrętarką, np. akumulatorową. Aby odpowiednio zamocować wkręt, należy wybrać końcówkę wkrętakową lub wkrętak dopasowane do nacięcia znajdującego się we łbie wkrętu.

Początkujący mogą wywiercić otwór w płycie lub innym materiale. Otwór powinien mieć średnicę identyczną z wewnętrzną średnicą rdzenia wkrętu. Dzięki takiemu otworowi materiał nie rozwarstwi się, a wkręt łatwiej będzie wkręcić.

Lepszy efekt da wkręcenie kilku mniejszych wkrętów niż jednego dużego.

Co ile wkręty w regipsie, co ile wkręty w gk?

Wkręty w płytach gipsowo-kartonowych powinno się umieszczać maksymalnie co 25 centymetrów. Odległość wkręta od krawędzi płyty powinno wynosić od 1 (przy oryginalnych krawędziach fazowanych) do 1,5 cm (przy krawędziach ciętych).

W przypadku sufitu maksymalne odstępy między wkrętami to 17 cm. Wkręty na sufit podwieszany powinny znajdować się około 15 cm od siebie.

Duże zagęszczenie wkrętów wpływa na sztywność mocowania płyty. Zbyt sztywne mocowanie nie jest pożądane, ponieważ może grozić wygięciem, a nawet pęknięciem materiału.

Jak wkręcać wkręty do blachodachówki?

Wkręt najlepiej umieścić w dolnym brzegu fali blachodachówki. Kolejne wkręty wkręca się w co drugiej fali, co drugi szereg dachówek. Do tego należy też umiejscowić wkręt przy każdej kalenicy, w każdej fali i każdym okapie. Wkręty na bocznej krawędzi powinny znaleźć się nie w co drugim, a w każdym kolejnym szeregu dachówek.

Wystarczająca ilość wkrętów do blachodachówki to 7-8 wkrętów na metr kwadratowy materiału.

Jak zamaskować wkręty?

Najlepiej, aby wkręty nie były widoczne po zamontowaniu. Zapewni to dobór wkrętu o kolorze materiału, który mocujemy. Przy ciemnym drewnie dobrze będą się prezentowały czarne wkręty. Można też kupić wkręt z małym łbem, np. stożkowym soczewkowym.

Bardziej pracochłonny sposób to wywiercenie otworu w materiale, który mocujemy. Otwór powinien być nieco większy niż średnica łba wkrętu. Po wkręceniu wkrętu wpuszczamy do otworu klej i doklejamy płytkę maskującą o kolorze i fakturze materiału. Płytkę można kupić lub zrobić samemu, np. z resztek drewna czy innego materiału, który wykorzystujemy.

Polecane artykuły

Jak zrobić frezarkę CNC? Poradnik krok po kroku

Agregat prądotwórczy na budowę - jak wybrać? Jaki najlepszy?

Jaki sprzęt na budowę domu?